old-lady-gardening.jpg

Na Veika e Cakava na Matanitu e na i Tuvatuva me Vinaka Kina na Toso ni Yabaki ni Bula (Fijian)

Office for Senior Citizens.

Na i Tuvatuva me Vinaka kina na Toso ni Yabaki ni Bula e dusimaka na veika e raitayaloyalotaka na Matanitu me baleta na nodra ciqomi vinaka ko ira era sa qase tiko e na nodra vakamareqeti mai vei ira na lewe ni vanua raraba, kei na kena soli tiko ga vei ira na galala me ra tomana tiko ga na nodra vakaitavi e na veika e vuqa e na nodra dui i tikotiko. Na i naki ni i Tuvatuva oqo sa i koya na kena raici me rau sala vata na navunavu ni matanitu e na veika me vakayacora kei na kena tokoni na veika e raitayaloyalotaka oqo.

E virikotori e na i Tuvatuva me Vinaka vei ira sa Toso tiko na nodra Yabaki ni Bula e 10 na i sausau me cakacakataka na matanitu. Na uto ni tini na i sausau oqo sa i koya na kena vakavinakataki cake e vuqa na ka me baleti ira na qase. E wili kina na kena vakadeitaki ka taqomaki na i vurevure ni nodra i lavo, na kena vakarawarawataki vei ira na veiqaravi raraba, na kena vakatorocaketaki na veika me baleti ira yadua kei na kena tababokoci na veivakaduiduitaki e yavutaki e na yabaki ni bula.

Sa yalataka na matanitu ni na vakatetea na nodra vakamareqeti na qase, kei na nodra vakaitavitaki e na veivanua era dui tiko kina. Ko ira na qase, era dua na i wase bibi ni lewe ni vanua, ka dodonu me ra dokai me kilikili kei na nodra yabaki ni bula. Era rawa ni vakayagataka na nodra taledi kei na kila ka vakacakacaka e na vei mata i tikotiko. E na tubu tiko ga na kedra i wiliwili na qase e na veigauna se bera mai, ka ra na i vurevure vinaka ni veika e gadrevi e na dua na mata i tikotiko. Kevaka era vakaitavitaki tiko ga na qase e na veigauna, e na kune na kena yaga vei ira yadua, e na nodra dui i tikotiko, kei Niu Siladi raraba.

Na vakasama ni 'Vinaka na Toso ni Yabaki ni Bula' e kovuta e vica na ka, ka wili tiko kina na veika me baleta na qaravi ni bula, na taqomaki ni veika vakailavo, na bula vakaikoya, na marautaki ni veika me baleti koya vakaikoya, na rai ni lewe ni vanua, na taqomaki ni bula yadua kei na galala mai na veika ni veivakaleqai, kei na veika e veivakavolivoliti. E kena i balebale oqo ni dodonu me raici e na mata vinaka ka bulataki vakavinaka na 'yabaki ni qase'. E sega kina ni vagolei vakatabakidua ki na nodra bula na qase na sasaga oqo, e tara sara tale ga na i tovo ni rai, na veika era namaka, kei na veika era cakava na lewe ni vanua raraba me baleti ira sa toso tiko na nodra yabaki ni bula kei ira era qase cake. Na i matai ni i kalawa e na kena sagai me rawati na i sausau e gadrevi, sa i koya na kena vakatetei na totoka ni toso ni yabaki ni bula. Na veika e navuci me vakayacori me baleta na totoka ni toso ni yabaki ni bula, e nanumi me na vakavinakataka cake na i tovo ni bula ni tamata yadua, ka tara cake e dua na i vakarau ni bula raraba e solia na galala vei ira me ra vakaitavitaki ira tiko ga e na veigauna taucoko.

Na veika e virikotori me vinaka kina na toso ni yabaki ni bula e nakiti me veitokoni vei ira sa toso tiko na yabaki ni nodra bula, me rawa ni ra bulataka na bula e yaga e na veika vakailavo ka vaka kina vei ira na lewe ni vanua raraba. E bibi kina me rabailevu sara na veika e virikotora na matanitu me okata na nodra vakacakacakataki, na i tuvaki ni nodra bula, na nodra vakavaletaki, kei na i vurevure ni nodra i lavo, me rawa ni vakauqeti ira na qase kei na i taba qase ena veigauna ka se bera mai, me ra bulataka na bula e daumaka ka yaga.

Na usutu ni i Tuvatuva oqo sa i koya na kena vakadavori e dua na lomanibai ni cakacaka kei na i tuvatuva ni cakacaka me vakatetea ka tokona na totoka ni toso ni yabaki ni bula, e na veika era dui navuca na veitabana vakamatanitu me baleta na nodra veiqaravi e na vuku ni sasaga oqo.

top

Na i Sausua e Gadrevi e na i Tuvatuva me Vinaka Kina na Toso ni Yabaki ni Bula

Na 10 na i sausau e navuci me vinaka kina na toso ni yabaki ni bula, e yavutaki mai na bosebose ni veisau vakasama e vakayacori vata kei era sa qase e Niu Siladi raraba. Na i sausau taucoko e vakaraitaka na veika bibi e laurai ni rawa ni vukea na kena vakavinakataki cake na veigaunisala ni nodra vakaitavitaki ko ira era sa qase, e na veika era kila ni rawa ni ra yaga kina e na nodra dui i tikotiko.

Oqo na tini na i sausau e gadrevi:

  1. Me vakadeitaki ka veiraurau na i vurevure ni nodra i lavo.
  2. Me tautauvata na veiqaravi e caka vei ira me baleta na nodra bula, me rawa ni ra sauma, me caka na veiqaravi e na gauna e gadrevi kina, ka me tiko vakarawarawa vei ira na vanua ni veiqaravi.
  3. Me i sau rawarawa ka veiganiti na veivale era rawa ni tiko kina.
  4. Me i sau rawarawa ka me rawarawa tale ga na nodra rawa ni vakayagataka na veigaunisala ni veilakoyaki.
  5. Me vakadeitaki na yalodra ni na sega ni rawa ni yaco vei ira e dua na ka ni veivakaleqai.
  6. Me yavutaki e na dui valavala vakavanua na mataqali veiqaravi e soli vei ira, me rawa ni ra qai digia na mataqali veiqaravi e ganiti ira.
  7. Me ra kua ni vakaduiduitaki na tiko e na taudaku ni veikoro lelevu e na kena soli na veiqaravi raraba.
  8. Me ra ciqomi vakavinaka mai vei ira taucoko na lewe ni vanua raraba ko ira sa toso tiko na yabaki ni nodra bula kei ira era sa qase sara.
  9. Me tababokoci na veivakaduiduitaki e vu mai na yabaki ni bula kei na kena vakatetei na rawarawa ni veisau cakacaka.
  10. Me vakalevutaki cake na veigaunisala e rawa ni tubu kina na veika me baleta na nodra dui bula yadua kei na nodra vakaitavitaki e na mata i tikotiko era dui tiko kina.